Tweede kerstdag 2011. Ik zit naast mijn moeder. Ze ligt in bed. Ik zit ernaast. Haar ogen zijn gesloten. Haar mond is half geopend. Ik voel me wat hulpeloos. Ik kijk naar haar. Wat is ze kwetsbaar. En wat is ze dat al lang. Zo veel te lang. Zo onnodig veel te lang. De afgelopen jaren heeft ze steeds meer op haar gezondheid ingeteerd. Als ze een paar jaar terug vooruit had kunnen kijken naar wie ze nu is, naar wat er nu van haar over is, zou ze toen gezegd hebben: wat een zielig hopie ellende. Dat hoeft voor mij niet.
Maar ze kon toen niet vooruit kijken.
Hoewel … misschien heeft ze dat juist wel gekund.
Tachtig is mooi, geef me dan maar een pilletje
86 is ze nu. Een leeftijd die ze nooit heeft willen bereiken. Als we het vroeger wel eens over de dood hadden en over de ouderdom, dan zei ze steevast: 80. Dat vind ik een mooie leeftijd. Ouder hoef ik niet te worden. Geef me dan maar een pilletje.
En ze werd 80.
En ook 81.
En in het jaar waarin mijn vader stierf, werd ze 82. En niet lang daarna sprak ze uit: “Ik hoef niet meer, ik wil niet meer”. Ze besloot zelfs te stoppen met eten en drinken om zo maar te kunnen sterven. Maar dat was tegen de wil van de huisarts. Hij vertelde haar niet alleen hoe pijnlijk zo’n dood zou zijn maar ook dat hij een lichamelijk gezonde vrouw niet ging helpen met sterven.
Steeds minder weerstand
En zo brak voor mijn moeder een tijd aan van in bed liggen, slapen, emotioneel lijden, kwijnen, langzaam doodgaan. Mijn moeder stopte met leven. Telkens als ze een griepje kreeg of niet helemaal in orde was, kwam daar de huisarts en gaf haar een goedbedoelde vitaminespuit of antigriepinjectie. Die ze niet wilde. Steeds minder kon ze er tegenin brengen. Steeds zwakker werd ze. Langzaam brak haar wil.
De sterke vrouw werd klein, zwak en nietig
De sterke vrouw die ze vroeger was, die krachtig in de bres sprong voor haar kinderen, die als een akela haar kroost bewaakte … hoe klein, zwak en nietig werd ze uiteindelijk. Ik zag hoe ze steeds verder werd uitgehold, hoe het lijfje steeds dunner en kwetsbaarder werd, steeds knokiger, steeds meer vel over been.
Hoe haar dag werd gevuld met het ’s ochtends schillen van een sinaasappeltje, het ’s middags pellen van een eitje. De gang naar het keukentje op 1,5 m van haar bed, werd een steeds grotere onderneming.
De trots van mijn moeder was verdwenen
Waar was de trots van deze vrouw gebleven? Waarom mocht deze vrouw niet sterven op het moment dat het haar uitkwam? Waar waren die levensverlengende middelen toch goed voor? Ze had toch al vaker aangegeven dat ze niet meer wilde leven? Waarom werd er niet naar haar geluisterd? “Ah, die kan nog wel 10 jaar mee!”, hoorde ik twee weken eerder een van mijn zussen nog zeggen. “Die gaat niet zomaar dood!”
Tweede kerstdag 2011
En hier zit ik dan, tweede kerstdag 2011. Naast een hoopje ellende dat al jaren in bed woont. Dan weer op haar ene zij, dan weer op haar andere zij. Wachtend op de dood die maar niet wil komen.
Mijn moeder opent haar ogen en kijkt me smekend aan. Een blik die ik al zo vaak van haar heb gekregen. “Laat me maar gaan, laten jullie me maar gaan.”
Ik weet niet wat ik moet zeggen. Wat kan ik hier nou mee? Hoe vaak heeft ze dit al niet gezegd tegen mij? Ik wou dat ik haar kon helpen. Wist ik maar hoe.
Ik voel me machteloos, ik wil mijn moeder helpen
Ik voel me machteloos. Hoe graag, en hoe lang al, heb ik mijn moeder willen helpen? Deze vorm van leven heeft geen enkele kwaliteit voor haar. En weer kijkt ze me smekend aan en vraagt: “Laat me maar gaan, laten jullie me maar gaan!” Ik pak haar hand. Ik vind het erbarmelijk om haar lijfje er zo bij te zien liggen. Ik leg mijn hand op de hare en laat hem daar even rusten.
Mijn hand is te zwaar voor haar. Ze wisselt de posities van onze handen om, zodat haar hand boven ligt. Ik blijf even zo naast haar zitten. Wat kan ik doen aan deze situatie? Wanneer houdt dit eindelijk eens op?
“Laten jullie me maar gaan. Maar het mag niet van ze.”
Wat zegt ze nou? Maar het mag niet van ze?!!!
Hoezo? Maar het mag niet van ze!!!
Wie neemt hier de beslissingen?
Ik leg haar hand op het bed en sta op. Op zoek naar iemand van de verpleging. Omdat het kerst is, ligt het personeel niet voor het oprapen, maar uiteindelijk tref ik een van de verzorgers. Ik herhaal wat mijn moeder mij heeft gezegd: “Maar het mag niet van ze”. Hierop vraag ik wie deze beslissing uiteindelijk neemt. Wie is hier verantwoordelijk voor het jarenlang lijden van een van de bewoners? Waarom moet dit zo doorgaan? Waarom grijpt die ellendige huisarts-die-denkt-dat-hij-god-is niet in? De verzorgster erkent het probleem. Deze specifieke huisarts is een lastige. Ze vertelt dat uiteindelijk de familie samen met de huisarts de beslissing moeten nemen.
Helaas gaan deze huisarts en ik gaan sinds onze aanvaring jaren terug, lastig door 1 deur.
Op mijn zussen hoef ik niet te rekenen.
Telepathisch in contact met mijn moeder
En dan begrijp ik wat mij te doen staat: ik treed telepathisch in contact met mijn moeder.
Mijn moeder sluit haar ogen. En ik sluit de mijne. Haar hand op de mijne. Ik maak zielscontact met mijn moeder. Ik open mijn hart en via mijn hart praat ik telepathisch met haar. Zodra ik het gevoel heb dat wij samen een zijn, vertel ik haar dat er maar één persoon is die beslist of zij in dit leven blijft of niet, en dat die persoon zij zelf is. ZIJ is degene die de beslissing moet nemen om uit dit leven te stappen. Zij kan dit zelf. Daarvoor is zij van niemand hier op aarde afhankelijk. Als zij wil blijven leven, blijft zij leven. Als zij wil sterven, ligt de weg voor haar open. Haar dierbaren die haar zijn voorgegaan, zullen haar opwachten.
Als ik mijn ogen open, zie ik dat ze mij aankijkt, met een glimlach rond haar lippen.
En zo blijf ik nog even bij haar zitten.
Na een poosje sta ik op, kus haar op haar voorhoofd en verlaat de ruimte.
Eindelijk, haar bloeddruk zakt
Vier dagen later neemt ze haar beslissing. Zij kiest zelfstandig voor haar dood. Ze laat haar bloeddruk zakken. Er is geen huisarts meer die haar nog kan redden. Wat ben ik dankbaar dat zij deze beslissing heeft genomen. Hiermee maakt ze zelf een eind aan haar emotionele lijdensweg. Wat ben ik blij voor haar.
Vrijheid.
—
Wil je iets groots voor een ander betekenen? Werk dan puur vanuit je hart.
Herken je jezelf in mijn verhaal? Deel dan alsjeblieft jouw ervaring hieronder. Zo kunnen we elkaar blijven ontroeren met bijzondere ervaringen. Wij lezen het erg graag.
Joke van Straalen
op 25 Apr 2015Hetty Güth
op 07 Nov 2015het Zomerhof-team
op 27 Apr 2015Brigitte
op 24 Apr 2015het Zomerhof-team
op 24 Apr 2015Angela
op 24 Apr 2015het Zomerhof-team
op 24 Apr 2015Nicole
op 20 Apr 2015het Zomerhof-team
op 21 Apr 2015Hella
op 07 Apr 2015Mieke Zomer
op 07 Apr 2015Marianne de Zwart
op 23 Mar 2015Mieke Zomer
op 23 Mar 2015Teunie Leclou
op 30 Nov 2014Nathalie Steffens
op 01 Dec 2014Cora
op 06 Oct 2014Mieke Zomer
op 07 Oct 2014Sanne
op 06 Oct 2014Mieke Zomer
op 07 Oct 2014Sandra
op 11 Sep 2014Nathalie Steffens
op 11 Sep 2014willy
op 20 Mar 2014Mieke Zomer
op 26 Mar 2014Viviana
op 10 Mar 2014Mieke Zomer
op 12 Mar 2014Leny Bakelaar van Beek
op 24 Dec 2013Mieke Zomer
op 27 Dec 2013Rianne Maas
op 11 Dec 2013Mieke Zomer
op 12 Dec 2013anita
op 03 Dec 2013Mieke Zomer
op 03 Dec 2013Corinne
op 27 Nov 2013Mieke Zomer
op 28 Nov 2013Irma
op 15 Nov 2013Swanny Fraanje
op 13 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Lenny Maat
op 13 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Arjan van Elst
op 12 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Linda de Wal
op 12 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Melanie
op 12 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Hester
op 12 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Tonnie Eijkenboom
op 12 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Pam
op 12 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013Mieny
op 11 Mar 2013Mieke Zomer
op 16 Mar 2013